eerst dan de filippijnen

na een tumultueus einde van juni - waarin enkele projecten nog om veel aandacht vroegen - vertrok ik met frans positivo (pas) naar schiphol. ontspande ik me werkelijk in die heerlijke bolide, of was het inbeelding?
de vlucht en busreis verliep zonder kleerscheuren en later in mijn hotel in china town van kuala lumpur (kl) kreeg ik er helemaal zin in.
de volgende dag zou ik naar de filippijnen doorreizen, maar vanavond eerst zoveel mogelijk stress van de laatste weken van me afschudden in china town. ik ontmoette al gauw alex, die ik al kende van mijn eerste reis naar kl. we aten samen een eenvoudige doch voedzame maaltijd - vooral veel groene groenten en vis.
ik had een vlotte reis naar manila clark - een voormalig militaire luchthaven van de amerikanen - op een dik uur van manila. na eerst een bus, nam ik later in manila een taxi. de chauffeur, die nauwelijks de weg wist, bracht me uiteindelijk bij de international inn - een hotel in makati - daar hadden ze internet en dat had ik nodig want ik moest voor een klant nog een aanvraag bij het zorgkantoor verzorgen. de formulieren daarvoor zouden er 12 juni zijn, maar dat werd uitgesteld naar 1 juli uiterlijk 17.00 uur. juist ja, het tijdstip dat ik zat te deinen op de cadans van frans zijn franse limousine ...
veel woorden wil ik er niet aan vuil maken maar die formulieren, dat was een dag werk. en dan kun je denken ... kom op dat moet even, als een echte calvinist - maar dat valt mij toch zwaarder dan voorheen.
zaterdagmiddag 4 juli zocht ik een bus naar tinglayan, een prachtig in het noorden, ver van de bewoonde wereld verwijderd berggebied, waar niet erg veel toeristen komen. de bus werd snel gevonden. in het hotel hadden ze me helaas niet kunnen helpen aan de vertrektijden, dus vertrok ik op de gok. dat betekende vijf uur wachten eer de bus, een touringcar uit 1980 maar met de airco op min twee, zich eindelijk en hevig grommend in beweging zette.
intussen kocht ik in een warenhuis waar wel 15 medewerkers nieuwsgierig om me heen stonden een staafmixer. heel veel medewerkers hebben die winkels hierterwijl ze weinig klandizie hebben. hun salaris is dan ook heel laag. slechts enkele honderden euro's per maand. juliette, dale en ik zouden ons eigen detox programma in elkaar zetten in afzondering van whisky en andere verleidingen. okee, terug naar de bus. eerst moet je weten dat ik vrijwel niet slaap in bussen. terwijl ik vroeger achterop de fiets bij mijn vader al in slaap viel eer we de straat uit waren en ik ook nu nog op de vreemdste momenten in slaap val - zelfs in de auto als ik zelf stuur. nou ja, later in het plaatsje bontoc bijvoorbeeld tijdens een stevige massage die heus pijn deed ;) hoezo talent voor ontvluchten van nare situaties - haha
de bustocht was een ware belevenis. met een noodgang laveerde onze chauffeur roets roets langs auto's en vrachtauto's in de richting van tabuc. later begreep ik niet de kortste, maar wel de beste weg had gekozen :) de weg over banaue - waar ik vorig jaar al was - en bontoc naar tinglayan is veel minder begaanbaar. dat mocht ik op terugweg ervaren. van tabuc naar tinglayan werd op een traject van zo'n 40 kilometer, op wel 40 plaatsen aan de weg gewerkt. een prestige project van de gouverneur. de weg wordt ter plekke gegoten en wel van beton. de hele weg van tabuc naar bontoc moet dit jaar nog klaarkomen, maar je hoeft geen weg- en waterbouwkundige te zijn om te vermoeden dat dat niet haalbaar is.
het uitzicht op dit traject is spectaculair. de vegetatie is zo divers. zoiets heb ik in europa nog nergens gezien; alle soorten bomen groeien ogenschijnlijk ongestoord naast en door elkaar.
juliette en dale hadden een prachtig afgelegen huis gehuurd voor ons drie waarvoor we minder dan 8 euro per nacht betaalden. het huis, dat lag aan een rivier met een flinke stroming, was van een amerikaan geweest die er enkele jaren met zijn filippijnse echtgenote en hun kinderen had gewoond eer zij naar amerika verhuisden. hij heeft het huis aan de huidige uitbater estrella verkocht. het weerzien met dale en juliette was ontroerend... we hadden elkaar een jaar niet gezien. veel gelachen - dat vooral.
over de detox kan ik hele verhalen schrijven, maar dat ga ik niet doen. het was een hele ervaring zo een gemankeerd programma te 'moeten' volgen. zonder massages, zonder alle aandacht in zo'n wellness centrum. een sapcentrifuge is heel wat anders dan een staafmixer, dat weet ik nu ook ;( sommige drankjes waren niet te pruimen. of juist wel ... vanwege de pulp. na veel slaap en uitrusten - hoe kom ik toch zo moe (?) - kom ik enigszins gelouterd en verkwikt, heel alleen ;) aan het einde van mijn detox. juliette en dale waren aan een trektocht begonnen, wat ik niet zou aanbevelen als je net uit zo'n kwelling als een detox komt.
toen was het tijd om de bakens te verzetten, na eerst een grappige meid (jeffer an) te hebben aangemoedigd om vooral als au pair naar nederland te komen. ze is pittig, verrekte slim en heeft juist een opleiding tot lerares afgerond.
we reisden per jeepney - je weet wel zo een lage bus - naar bontoc. aldaar vertrok juliette, eerder dan dale en ik, vanwege afspraken naar manilla. dale en ik reisden naar sagada een afgelegen oase van bergen, bronnen en grotten. mooier kon haast niet. de spannendste ervaring die we hadden in sagada was de ontmoeting met gabriel. tijdens een wandeling in de bergen langs prachtige huizen zagen en hoorden we een vracht jeepney met veel geraas tegen de berg op klauteren. dit ging niet helemaal goed en langzaam gleed de jeep terug. de chauffeur stak olijk zijn kop door het raam en vroeg of het tijd voor koffie was. wij hadden de eerste druppels regen gevoeld en zeiden rap ja, goed plan. de bus scheurde nogmaals de berg op en wij er achteraan. boven was de woning- annex werkplaats van gabriel - een 38 jarige timmerman en zijn gezin. eenmaal aan de koffie liet gabriel zijn zelfgebouwde huis zien en maakten we kennis met zijn twee medewerkers, zijn vrouw en drie kinderen. al snel nodigde hij ons uit om een typisch streek gerecht pinikpikan - een soep van kip en zout varkensvlees - met elkaar te nuttigen. dale en ik reageerden enthousiast. al bedacht ik met wel dat we nog twee uur terug moesten wandelen naar het dorp en dan in het donker ... maar gabriel scheurde al weg ditmaal op zijn off the road motor om een kip te halen zo bleek. even later kwam hij terug met een levende kip. die vervolgens werd gemarteld. de kip kreeg slaag om het vlees smakelijker te maken. mijn maag draaide om, met name toen de kip rake klappen rond en op zijn kop kreeg. pas toen werd het beest uit haar lijden verlost. vervolgens werd een grote verfbrander gehanteerd om alle veren eraf te branden, na het plukken van de verbrande veren, werd de kip nogmaals met alle warmte omgeven en uiteindelijk in geblakerde staat in stukken gehakt. intussen was er een stevig vuur ontstoken waarin de stukken kip, samen met een enkele groente - waarvan ik nu de naam even niet meer weet - en het zoute varkensvlees in anderhalf uur tot een verbazingwekkend heerlijke soep werd omgetoverd. de later op een bord geserveerde stukken kip deden me nog vaag herinneren aan de kip die kort tevoren angstig was komen binnenwandelen. allemachtig wat ben ik een opportunist als het om lekker eten gaat. ik zou het liefst vegetarier zijn maar owee als er een heerlijk stuk vlees voorbij fietst. verschrikkelijk, niet? niet te volmondig beamen graag!
later in manila mijn verjaardag gevierd met een klein groepje in een afrikaans-mediterraans restaurant - waar we de lotuszit geen van allen de hele avond konden volhouden, al moet gezegd: dale onderscheidde zich met name als een ware boeddha ;) wat hij geenszins is. dale is een emotionele man die zijn stemming maar moeilijk kan maskeren. dat is heel vaak leuk ... ik bedacht dat ook ik mijn stemming maar moeilijk kan vervormen, maar dat ik tamelijk evenwichtig in mijn stemming ben - thank heaven for that!
enkele dagen na mijn verjaardag was juliette druk in de weer om juist dat cadeau voor mijn verjaardag te vinden, omdat ik vorig jaar een mooi t-shirt van apo had gekregen was ik tamelijk verrast - heb ik dit laten merken hmm - door het dure cadeau dat ik dit jaar van juliette en dale kreeg: een prachtige externe harde schijf voor mijn mac book - helemaal in de apple style mijn laptop.
in manilla logeerden we in het nogal ruime huis van dale zijn familie in barrio kapitolio.. zijn tante die daar woont met haar kinderen en kleinkinderen, zij verwelkomde ons van harte. in een zijvleugel van het huis hadden we geheel prive twee kamers. in manilla trokken we kris kras door de stad en kwam ik ook in gebieden waar ik nog niet eerder was. zoals de woonwijk van een australische jennifer (of heet ze anders ...), die bij de asian development bank werkt, waar we voor een diner mochten aanschuiven in een prachtig gemeubileerd appartement. graag had ik me nog opgefrist voor het diner, maar daar bleek geen tijd meer voor. dus zat ik zwetend als een otter in mijn korte broek aan een heus diner. dale en juliette vermaakten zich wel, zij kenden jennifer van het eiland apo waar ze lang werkten. raar is dat toch, soms kan ik gewoon niet schakelen naar een geanimeerd niveau, als ik dat dan wel probeer komt het tamelijk gemaakt uit mijn strot. beter kies ik dan de luister 'mode'... wat ben ik toch godvergeten sfeergevoelig - pff.
een ander punt is dit. juliette en dale zeiden dat ze jennifer kende en dat we daar gerust, na een dag in de stad hobbelen, bezweet konden aankomen. ik realiseerde me dat dit me vaker overkomt dat anderen denken dat ik me niet prettig in situaties voel omdat 'de ander' daar problemen mee zou kunnen hebben. niets is minder waar: ikzelf voel me dan niet op mijn gemak, vies of wat dan ook. ik ben een man met voorkeuren - dat lijkt me tamelijk gewoon ;)
een belangrijke ervaring was de 'toevallige' kennismaking met de in manilla woonachtige duitser michael, die op weg was naar een beroemde chinesche arts in china town. ik besloot na enthousiast aandringen van juul - dat dit gebeurt is niet voor niks - de arts te bezoeken en die vertelde me - via michael die uitstekend mandarijn chinees leek te spreken en verstaan - dat er een onbalans is tussen mijn pancreas - klier met dubbele secretie ten behoeve van spijsverteringsproces waaronder insuline , lever -die maar liefst tien verschillende functies heeft - en nieren. (dat herinnerde ik me nog uit uit vorig leven in de verpleging) dr. tan keek er zorgelijk bij en schreef me een stevige dosis kruiden voor. de onbalans verklaart waarom mijn spijsvertering niet goed werkt en ik ondanks vele inspanningen toch weer stevig aan de maat ben en blijf. eindelijk een verklaring waarom al mijn inspanningen zo weinig uithalen. ik eet de verkeerde voedingsmiddelen en verteer mijn voedsel gewoon niet goed ;((

na deze greep uit mijn filippijnse ervaringen, beladen met chinese medicijnen en nog zo wat instructies en verboden, maakte ik me op om - samnen dale en juliette - door te reizen naar singapore.

later
co