en dan nu India!

In de avond kwam ik laat aan in Chennai, met de EasyJet van Azië, simpelweg Air Asia genaamd, die vanwege het vliegongeluk in Indonesië de slogan 'now everybody can fly' zoveel had verwijderd. Al het personeel droeg een zwarte corsage, om hun deelnemen met de 160 'casualties' vooral te benadrukken.

Ik twijfelde of ik in Chennai zou blijven, het was 7 januari in de avond en ik wilde de 9e beslist, vanwege een groot festival, in Hampi zijn - dat ligt dik 600 km verder in de provincie Karnataka en de trein zou een comfortabele manier zijn om er te komen.

Het was knap donker, toen ik buiten langs een horde enthousiaste taxichauffeurs liep, die me vooral wilde laten geloven dat er geen trein meer zou rijden. Ik wist van Nabendu - dat nieuwe maan betekent - een nieuwsgierige jongen dat er net buiten het station een spoor was waarmee ik naar Chennai Central kon, dus zogezegd zo gedaan. Het was even tricky om een brede straat over te steken met zes banen luid toeterend verkeer. Het geluid van claxonnerende motoren doet zielig aan bij de sonore geluiden van overige gemotoriseerde verkeer. Er was ditmaal geen luchtbrug en geen oversteekplaats - zoals je overal Thailand. In het donker zijn donkere Indiase mannen erg zwarte mannen ... Welkom in India.

Op station Central zei de assistent station manager dat ik beter via Guntakal kon reizen en daar een tweede trein pakken, maar dan wel vanaf het station Chennai Egmore zou moeten vertrekken. De trein zou 6.50 uur vertrekken en na overstappen in Guntakal zou ik tegen het einde van de middag in Hospet, in de buurt van Hampi, zijn. Dus ik weer terug naar het station, na eerst de slapende Indiase passagiers te hebben gefotografeerd, die in fel oranje/gele en rode gewaden, lepeltje lepeltje lagen te slapen tot ook hun trein zou vertrekken.

Chennai, dat in de Engelse tijd Madras werd genoemd, is de hoofdstad van de provincie Tamil Nadu, met naar schatting 8 miljoen inwoners in Metro Chennai. (opfrissertje: metro is hier een begrip waarmee stadsregio's worden bedoeld - het omvat dan o.a. andere gemeenten, industrie en infrastructuur). Chennai is de zesde stad van India en herbergt veel industrie. Hoewel ik ook hoorde dat de neergang van veel industrie van o.a. Nokia een groot verlies aan arbeidsplaatsen opleverde. Nabendu die me veel over Chennai vertelde, zei dat 'the fat cat' die er president-directeur was, vast een nieuwe baan elders zou hebben ...

Op het station Chennai Egmore kreeg ik 'bijstand' van Nam, een jonge man vaan nog geen dertig, van beroep kwaliteitscontroleur van grote technische installaties en op weg naar Mumbai. Hij vertelde hoe en wanneer en vooral van welk perron de trein zou vertrekken - over zes uur. We maakten ons op voor de nacht, die zou bestaan uit het elkaar vertellen in welk land we waren opgegroeid en hoe het nu met ons gaat. Daar had Nam wel oren naar.

Halverwege de nacht vertelde ik Nam - en twee met een soort jachtgeweer bewapende politieagenten die erbij waren komen zitten - dat ik nog geen plaatsbewijs had. En dat ik in de veronderstelling was dat het me wel zou lukken er een te bemachtigen. Nam schrok zichtbaar, en vroeg waarom zit je hier dan? Ik zei hem dat er een loket was van niet opgehaalde plaatsbewijzen, dat heet tatkal - voor emergency tickets of zoiets? Nam lachte, maar was er niet gerust op dat ik een geplaceerd plaatsbewijs zou bemachtigen. Via de station manager van Egmore ging hij het proberen te regelen, maar tegen half vijf liet de station manager weten dat alle plaatsbewijzen, die vaak al maanden tevoren zijn besteld, waren vergeven. Een ongeplaceerd plaatsbewijs in de gewone trein, dus geen slaaptrein, was het best haalbare. Ik vermoedde dat het zou een spannende tocht worden, die dan ook stipt om 6.50 uur aanving toen de trein met zeker 50 wagons zich als stroop in de winter in beweging zette.

Ik zou herhaaldelijk in slaap sukkelen, maar niet alleen door de zon, die als een koperen ploert hoog aan de hemel stond. De vermoeidheid jeukte onder mijn huid en mijn ogen prikten alsof ik door het Vlaardingen van mijn jeugd liep. Het is het mildste seizoen van de drie seizoenen die veel Aziatische landen kennen - voorjaar, zomer en winter. En nu was het winter, dus niet warmer dan 30 graden Celcius - kom daar eens om in Europa. Slapen in de trein leek niet verstandig, een oude man tegenover mij zei me vriendelijk, maar indringend 'you should follow your bag'. Hij zou ook opletten of geen onverlaat er met mijn elf kilo zware backpack vandoor zou gaan, dat ik overigens met een kabelslot aan de bank had geketend - don't fool a Dutchman!

In de trein tref je aan één zijde slechts één stoel tegenover nog één stoel. Aan de andere kant van het gangpad gespiegeld door twee harde banken waar wel 10 reizigers konden zitten. Juist, daar zat ik dus, tussen de veelal weinig Engels sprekende lokale bevolking. Wie me kent weet dat ik op de hoek bij het gangpad zat, opgesloten zitten is me een gruwel ... Vindt vast zijn oorsprong in het simpele gegeven dat ik als baby van nog geen jaar oud, en met een nat eczeem, in kartonnen kokertjes rond mijn armen vast ben geklonken aan het ziekenhuisbed, maar het blijft psychologie van de koude grond - dat klinkt weer heerlijk dramatisch hoor ik jullie hier al zeggen. Klopt! Het bagagerek boven de banken werd later overigens gebruikt als slaapplaats.

Als jullie me daar eens hadden kunnen zien zitten. Ik voelde me een globetrotter van formaat. Moest denken aan het geringe vertrouwen dat mijn goede vrienden hadden toen ik mijn eerste reis voor onbepaalde tijd ging maken in Azië, zes jaar geleden ... Zij hadden weinig fiducie in mijn avontuur. Nee Co, verkoop dat huis nou maar niet voor je weggaat - jij met je Audi en je viersterren hotels, jij bent vast snel weer terug in het veilige Holland! Hoe anders liep het, ik zou zeven maanden backpacken - ja, het is werkwoord! De uitbarsting van de financiële crisis maakte dat ik mijn huis nog steeds heb.

In Gurantal nam ik een volgende trein naar Hospet, in de provincie Karnataka. Kostte het eerste traject 150 rupees, de trein naar Hospes kon ik maar net halen, dus ik dacht, ik koop mijn plaatsbewijs wel in de trein. Ik heb echter nooit een controleur gezien, dus reisde ik 'dirt cheap' want 150 rupees is het equivalent van twee euro ... Ik voelde me zonder plaatsbewijs enigszins bezwaard, want wat is dit een arm land. En wat is alles versleten. Alles, op veel auto's en mobiele telefoons na wellicht, is gedateerd. Veel straten vertonen kuilen, bij trottoirs moet je beducht zijn op een gapend gat. Je zal er maar in lazeren, dan verloopt je reis plots heel anders.
Ik sprak hier later een Hongaar die zich had verstapt op een trap - treden zich hier mogelijk maar niet noodzakelijk van gelijke hoogte; hij liep al drie weken met krukken. Gebouwen, soms van indrukwekkend oude grandeur, vertonen zoveel achterstallig onderhoud, dat er geen beginnen aan lijkt om de steden en dorpen van dit immens grote land op te kalefateren.

In Hospet reisde ik per gemotoriseerde tricycle naar het 9 kilometer verder liggende Hampi, alwaar de chauffeur me een 'goed hostel' aanpraatte. Ik was inmiddels zo moe, dat ik me zijn praatjes liet aanleunen en voor te veel geld een kamer in de bazaar van het Heilige Hampi betrok. Na eerst een verboden biertje te hebben gescoord, want Hampi - op de werelderfgoedlijst - is een heilige plek en dat betekent geen alcohol en geen vlees of visgerechten. De volgende dag nam ik de veerpont die in nog geen drie minuten Hampi Island bereikt. Daar zijn talloze guesthouses en home stays. Ik logeer in een cabin met schamele sanitaire voorzieningen. De sfeer waarin ik nu ben is heerlijk ontspannen, maar heeft helemaal niets meer te maken met het India dat ik zoek, het India dat ik de trein beleefde ...

Ik bezocht de talloze tempels, in gezelschap van Sole, uit Chili, die ik al vaker had ontmoet in Birma en Thailand, en Gerhard - een doorgewinterde reiziger uit Duitsland, Rhyse uit Engeland en Erica uit Japan. Het festival, dat drie dagen duurde, en waar talloze Indiase beroemdheden optraden was fraai. De lokale bevolking kijkt uit naar dit jaarlijkse event. Ik ben 'niet wild' van heel grote menigten en wilde naar Goa, een uitgerekt gebied aan de westkust, ook niet het echte India - maar ik wil een paar dagen aan zee zijn, heb nog geen strand gezien in deze 10 weken Azië ... Goa was zo'n vijf eeuwen onder Portugese invloed - het duurde tot 1961 eer het Indase leger Goa op de Britten veroverde; sinds 1947 was India al los van Groot Brittannië. In 1961 was dus ook Goa deel van India.

Gisterenavond kwamen er twee mannen uit Hampi tegenover me zitten op het terras van Gopi, het guesthouse waar ik logeer. Eén van hen, jonger, wilde een sigaret opsteken, maar de ander, die veel ouder was, reageerde onthutst, keek naar mij alsof hij door het stof moest, en maande hem niet te roken. Ik zei tegen het tweetal dat ik geen enkel bezwaar zag, het mocht niet baten. Zafeer, de eigenaar van Gopi, een uiterst vriendelijke veertiger, zei later dat zij uit respect voor mij, niet rookten. Deze 'kronkel' komt vast uit of het kastensysteem of het koloniaal verleden van India, al zullen culturele gebruiken sterk verankerd zijn.

Zo herinner ik mij een eerste jaars college culturele antropologie van Van der Veen, die vertelde smakelijk dat een internationale groep studenten, s na het veldwerk in Algerije als ik mij niet vergis, was uitgenodigd voor een maaltijd bij de projectleider en zijn familie thuis. Tijdens de maaltijd bleef de gastvrouw vriendelijk voedsel aanbieden en één jongen - waar vandaan ben ik helaas vergeten - bleef de heerlijke gerechten vriendelijk accepteren, tot dat hij flauwviel. Later heeft de studiegroep hartelijk moeten lachen om juist dit culturele misverstand. Jullie raden het vast al, de gastvrouw moest binnen haar cultuur blijven aanbieden - was zelfs opnieuw gaan koken - en hij zat vast in een ander cultuurpatroon, hij moest blijven accepteren. Maar ook dit is geen India ...

Ik maakte hier op de valreep kennis met Leander, een jonge Stompwijker, die een heel lange reis maakt en later zelfs 10 maanden op afgelegen boerderij in Nieuw Zeeland gaat werken. Leander en ik maakten een toer per motor - hij achterop - langs wat tempels, en merkwaardige rotsformaties die Hampi haar status geven. Raad eens, Leander is een bekende van Jona, dochter van vriendin sinds jaren Ina. Ja, uit Stompwijk ... De wereld is heus klein!

Later!