Bagan - pagodes en ballonnen

De boot naar Bagan vertrok rond 7.00 uur en zou er 9 uur over doen. Ik postte me op het achterdek, vol in de opkomende zon. Het was overigens nog flink koud. Ik heb nauwelijks warme kleding bij me! Fijn geregeld .. al kan ik er goed tegen, dat dan weer wel.

Birma heeft vrijwel het hele jaar te maken met tropische temperaturen van minstens dertig graden. Uitzonderingen vormen de hoger gelegen delen van de gebergtes die je in het westen, uiterste noorden en in het oosten vindt. Deze uitlopers van de Himalaya hebben door de hoogteverschillen te maken met soms aanzienlijk lagere temperaturen dan op de laagvlakte in centraal Birma en langs de kust. De hoogste berg hier in Birma, de in het uiterst noordelijke puntje gelegen Hkakabo Razi (5881 meter) heeft boven de 4500 meter te maken met eeuwige sneeuw, gletsjers en barre weersomstandigheden door de harde wind die op deze hoogte waait. Niks voor mij ...

Op de boot spotte ik twee jonge Nederlanders, die Richard en Menno bleken te heten, en die mij een nog lege dekstoel aanboden - nothing fancy, van die plastic stoelen - waar ik, als man met een substantieel gewicht, steeds doorheen denk te zullen zakken ... Wat me gebeurde, tot grote hilariteit in Tsjechië, vlakbij de begraafplaats van Jan lPalach - de student geschiedenis, die zich vanwege onvrede met de politieke situatie in zijn onderdrukte land, in de fik heeft gestoken. In 1969 toch?

De mannen reisden overigens apart elk met een andere medelander, Els - met Menno, en Thomas - met Richard, die ik even later ontmoette. Menno, Richard en ik - en later Els - hadden een reis met levendige conversatie, niet altijd begrepen. Zoals mijn gewezen of gebrouilleerde vriend Martin het zei: 'Ik ben altijd begrepen, maar wel verkeerd'. Hoe zou het met hem gaan? Toch, dat directe van Nederlanders, ik zou haast zeggen Rotterdammers, dat ligt mij het best.

Eenmaal in Bagan, in door stokoude paardjes getrokken koetsjes op zoek naar een hotel, opnieuw veel misverstanden - wie wacht nou toch op wie. Els kromp ineen bij elk zweepslagje dat het paard moest aansporen. Laat in de avond, na een gezamenlijke maaltijd, was ik van slag door zoveel contact op één dag - al zal het bier dat vloeide ook zijn rol hebben gespeeld. Als heuse alcoholisten dronken we biertjes vanaf 10 uur. Got to be five o'clock some where - zou Paul Hooymeijer - mijn vriend sinds de basisschool, gezegd kunnen hebben.

De volgende dag in m'n uppie op pad naar Oud Bagan en wel op een e-bike; een Solex-achtig fietsje, dat een actieradius heeft van 50 km. Het fietsje was onderdeel van een packagedeal - die Menno maakte door de fietsenhandelaar te overdonderen met zijn voorstel. Vijf fietsen voor 20000 kyats per dag. Een goede deal, waarover we, op verzoek van de beste man, liever niet met andere toeristen zouden spreken. Jammer was alleen dat één fiets naar de ratsmodee is gereden door ... Jullie denken vast dat ik dat zou zijn, geef het maar toe! Nee, dus!

Richard ging deze dag de liefde van zijn leven ophalen van de luchthaven. Hij had haar eerder deze reis 'losgeweekt' van haar vriendje, die liever in Nederland bleef - al valt dat nu waarschijnlijk te betwijfelen ...

Stel je Bagan - sinds 2014 op de Werelderfgoedlijst - voor als een soort Veluwe-landschap - respectloos wellicht - pagodes en stupa's in alle formaten. Bagan, dat eerder Pagan werd genoemd, is ook een verzameling omwalde stadstaten, die bestond van de tweede eeuw voor Christus tot de 11e eeuw. de stadstaten werden gesticht door het Pyu volk, Tibeto-Birmaans sprekende volkeren tijdens hun zuidwaartse trek naar betere oorden. De Pyu zijn de oudste bewoners van Birma waarover geschreven bronnen bestaan. De stadstaten werden later opgenomen in Pagan. Ik heb maar een heel klein deel van Bagan gezien ... het strekt zich nogal uit in het midden van Birma.

Vooral in Bagan zijn vele pagodes te vinden. Dit is te danken aan een reeks koningen die elkaar probeerden te overtreffen met nog mooiere gebouwen. In 1287 veroverde de Mongoolse heerser Koeblai Khan, Pagan. Zijn leger plunderde de tempels. Tegenwoordig is men volop bezig met de restauratie van de gebouwen. De twaalfde eeuw was voor Pagan de Gouden Eeuw. In een gebied van ruim 40 km² stonden 13.000 pagodes en tempels, waarvan er nu nog zo'n 2000over zijn.

Eén van de belangrijkste pagodes is de Schwezigon die koning Anawratha liet bouwen om alle relikwieën van Boeddha in op te slaan.
Als jullie de detaillering een beetje te overdreven vinden, dan skipnje maar paragrafen. Voor mini's het een blog dat later ook nog ietwat inhoud moet hebben.

Een andere belangrijke tempel is de Ananda-tempel, gebouwd door koning Kyanzittha, een opvolger van Anawratha. Deze koning hoorde een verhaal aan van drie bedelmonniken over hun met sneeuw bedekte tempel in de Himalaya en was zo onder de indruk dat hij de tempel na liet bouwen. De tempel werd spierwit geschilderd om de sneeuw na te bootsen. Hij liet uiteindelijk de architect vermoorden zodat er geen tweede exemplaar gebouwd kon worden. Tel je knopen Roel!

De Thatbyinyu is meer dan 60 meter hoge tempel en hiermee de grootste in Bagan. Het is een goed voorbeeld van de Birmese bouwstijl. Ooit woonden er monniken op de eerste en tweede etage. Op de derde etage staan beelden en de vierde etage herbergde de bibliotheek.

De Dhammayangyi is de best bewaard gebleven grote tempel. De brute koning Narathu heeft dit complex laten bouwen. Als er één steen scheef lag liet hij de legger meteen doden. En ik maar denken dat Boeddhisten vredelievend zijn; dat moet ik heus herzien.

De Schwesandaw is één van de drie door koning Anawratha gebouwde pagodes en herbergt een haar van Boeddha. Dichter bij Boeddha kun je niet komen, toch? En juist daar hebben Els, Menno, Thomas en ik later de opkomst van de zon gezien.

Als de zon zich laat zien, komen in Bagan ook grote gas aangestuurde ballonnen omhoog, in alle kleuren, die dan de strijd aangaan met de opkomende zon. De foto's houden jullie te goed, al zal Google images ook raad weten.

Even heel wat anders. Ik zag hier gisteren een man met de tekst 'I don't need Google, my wife knows everything', nou ja ...

In de avond sprak ik Menno en Els bij een biertje, we besloten de volgende ochtend samen (nogmaals) de sunrise op te zoeken. Nu vanaf de pagode met het beste zicht. Juist de Schwesandaw.
Thomas, die eerder enkele uren in een kliniek had doorgebracht wegens serieuze maag-darmkkachten en zich nog niet helemaal jofel voelde, zou ook meegaan. Het was een bijzondere ochtend, die als de chaos te groot werd, strak ter hand werd genomen door Thomas - een legerofficier - wat zo nu en dan tot hilariteit leidde.

In de avond zouden de anderen vertrekken in verschillende windrichtingen in Thailand en ook ik besloot uit te checken en een busticket naar Inle lake te boeken.

Maar eerst trokken Menno, Thomas en ik samen op uit. We besloten een 'avontuurlijk' tochtje te maken langs de rivierbedding en die af te sluiten in een chique hotel, waar je voor 10 dollar het zwembad in mag, en waar vanuit je de zonsondergang kunt zien - met een cocktail tijdens happy hour.
Tijdens deze tocht, waarop we voor een klein deel werden begeleid door drie kleine kinderen - verzeilden we in een gehucht, waar een stokoude vrouw mij met gebaren duidelijk maakte dat ik het enorme varken dat in een tuintje lag, echt niet kon aanraken. Het varken zou me namelijk in mijn gebronsde kuiten kunnen bijten. Ik moest mijn liefdesverklaring inhouden ...
Dat de tocht met de kinderen ontspoorde, eh ... compleet misplaatst was, wilde ik jullie eerst niet vertellen ... De kinderen - ik schat van vier, vijf en zeven jaar - waren vijf minuten vanaf hun huis, met Menno en Richard bij een pagode, ik fotografeerde de huizen onder aan de heuvel van de pagode, toen de moeder van het trio kwam aanstormen. De oudste van de kinderen had buiten de waard gerekend - en wij ook! Je kunt kinderen niet zomaar meenemen, hoe leuk ook! Mama kwam met zeker een anderhalve meter lange riet achter haar kroost aan. De kinderen werden zonder uitzondering richting huis gemept. Hoezo liefdevol ouderschap? Wij keken het met lede ogen aan, al keek ik in de ogen van de kinderen, probeerde hen het vertrouwen in toeristen niet te laten vergeten.

De schrijnende gevolgen van kindermishandeling, die ik ook uit de kinderpsychiatrie kende, duwde ik naar de spelonken van mijn brein. Menno, die neuropsycholoog is, had het, evenals de geharde officier Thomas, ook te kwaad met dit incident. Al zou het argument: je kan dit niet vanuit je eigen cultuur beoordelen ons spoedig laten genieten van een Mojito aan en zelfs ín het zwembad.

Eerst nog kreeg Thomas z'n bike nog een lekke band, een probleem dat door een goedlachse voorbijganger vlot werd verholpen; zijn inderhaast aangescheurde vriend plakte de band snel en vakkundig - waardoor de toorn van de verhuurder werd vermeden.

Ook ik had een mankement aan het elektrische fietsje, waarvan het effect op dit traject nog het meest leek op dat van de trilplaat, die je in sportscholen wel ziet. Bij mij was slechts de stekker van de accu losgetrild, maar dat begrepen jullie - oplettende lezertjes - vast al.

Het happy hour in en rond de pool was te genieten. Laat ik dat alleen zeggen ...

Om 18 uur werd ik opgepikt voor een nachtelijke busreis naar Inle lake. De bus zou midden in de nacht, zo tegen vier uur aankomen. Busreizen in Birma duren per definitie korter dan aangegeven, toch eens vragen hoe dat komt.

Later.

* met dank aan wikipedia